آرشیو آثار آرش حسینیان

   

معرفی اثر:

-  چرا انسان‌ها (و بسیاری از موجودات دیگر) در دوره‌ی نسبتاً درازی از زندگی‌شان قادر به تولیدمثل نیستند؟ یا به‌عبارت‌دیگر، اساساً دوران کودکی برای چیست؟

-  باید دید آیا می‌توانیم پاسخی درخور برای این پرسش دست‌وپا کنیم که آیا انسان‌ بنا به طبیعتش تک‌همسر است یا چندهمسر؟ به عبارت دیگر، اگر هیچ‌ نوع قید و مهار بیرونی نباشد، آیا افراد بطورطبیعی به‌سمت روابط دیرپا کشیده خواهند شد یا به‌سمت روابط متعدد کم‌پا؟ و آیا بین دو جنس از این نظر تفاوت وجود دارد؟

-  چطور می‌توان وجود رفتارهای ظاهراً بی‌هدفی نظیر بازی‌کردن را در تمامی پستاندارانِ پیچیده‌‌تر توضیح داد؟

-  استراتژی تولیدمثلیِ انتخاب‌شده توسط والدین، چه تأثیری بر فرزندان‌شان دارد؟ 

-  دخترانی که در خانه‌های بدون پدر بزرگ می‌شوند، زودتر از دیگران به تجربه‌ی جنسی علاقه نشان می‌دهند، و نگرش‌های جنسی منفی نسبت به مردان دارند. چرا؟ 

-  کودکان دلبسته‌ی ناایمن، درمقایسه‌با کودکان ایمن، زندگی کمتر موفقی دارند. با توجه به اینکه یک‌سوم از کودکان در این دسته قرار می‌گیرند، چطور انتخاب طبیعی به چنین وضعیت ظاهراً بدفرجامی اجازه‌ی تداوم داده است؟  

-  اگر ژن‌ها مسئول حدود ۵۰%، و «محیط مشترک» مسئولِ بین ۰ تا ۱۰% از تفاوت‌های مشاهده‌شده بین افراد است، پس چه چیزی مسئول سایر تفاوت‌ها می‌تواند باشد؟

-  آیا اخلاقیات ذاتی هستند یا اکتسابی؟ از نظر تکاملی، تجهیز انسان به اخلاقیات چه نفعی می‌توانسته برای او داشته باشد؟  

 

فهرست جلد اول

فهرست

 

یادداشت مترجم      9

پیشگفتار نویسندگان بر ویرایش سوم       11

روانشناسی تکاملی: گذشته، حال، و آینده                11

چه کسی مخاطب این کتاب است؟        17

جنبه‌های آموزشی    18

فصل اول 20

مقدمات روان‌شناسی تکاملی    20

خاستگاه‌های روان‌شناسی تکاملی             21

تکاملِ تفکر تکاملی   24

تکامل پیش از داروین               24

داروین و انتخاب طبیعی           29

مِندل و تولد ژنتیک  31

از تکامل تا روان‌شناسی تکاملی 34

گام‌های نخستین در حوزه‌ی روان‌شناسی تکاملی      36

ویلیام جیمز و مفهوم غریزه      43

ظهور فرهنگ به عنوان عاملی تاثیرگذار بر رفتار انسان            44

نسبی‌گرایی فرهنگی   48

زیگموند فروید         56

ادوارد ویلسون و زیست‌شناسی اجتماعی  57

از زیست‌شناسی اجتماعی تا روان‌شناسی تکاملی       58

روان‌شناسی تکاملی: حال و آینده             68

روش‌هایی برای ارزیابی نظریه‌های تکاملی 68

توافق و عدم توافق بر سر روان‌شناسی تکاملی         75

هر رفتاری یک سازگاری است  75

روان‌شناسی تکاملی به جبرباوری ژنی دامن می‌زند      79

روان‌شناسی تکاملی تقلیل‌گرا است           79

ازنظر سیاسی، روان‌شناسی تکاملی سنجیده عمل نمی‌کند        81

روان‌شناسی تکاملی: علم جدید ذهن        84

چکیده     85

پرسش‌ها 87

خواندنی‌های بیشتر  88

فصل دوم 90

سازوکارهای دخیل در تطورات زیستی-تاریخی          90

مفاهیم کلیدی         90

نظریه‌ی تکامل داروین             91

انتخاب مصنوعی     91

انتخاب طبیعی         93

انتخاب طبیعی و بقای پرزیست‌مایه‌‌ترین 93

مندل و ژنتیک پسامندلی          95

یافته‌های مندل        95

بازنگری‌های صورت‌گرفته در قوانین مندل               101

ژن‌ها و کروموزم‌ها   102

عواملی که بر انتقال ژن‌ها تأثیر می‌گذارد   103

دیگر استثنائات بر قوانین مندلی               105

ژنتیک مندلی            113

ژن‌ها و ساختار DNA              113

توراث‌پذیری خصوصیات        120

شارش ژنی و رانش ژنی             122

سطوح انتخاب: کدام پرزیست‌مایه‌ترین؟ 124

انتخاب گروهی        124

زیست‌مایه‌ی فراگیر 130

نوع‌‌دوستی متقابل    133

ژن خودخواه            135

چکیده     139

خواندنی‌های بیشتر  144

فصل سوم               146

انتخاب جنسی         146

داروین و انتخاب جنسی          147

انتخاب درون‌جنسی و بین‌جنسی              149

آیا ماده‌ها دارای قدرتِ انتخاب هستند؟ 150

نظریه‌های انتخاب جنسی       151

نرهای جذاب و سرمایه‌گذاری والدینی     151

سرمایه‌گذاری والدینی              153

انتخاب‌گری ماده و تزئینات نمایشی نر    156

نظریه‌ی انگل و خبردهی صادقانه             157

ارزیابی نظریه‌ها در باب انتخاب‌گری ماده و تزئینات نمایشی نر               160

تولیدمثل جنسی چه مزیتی دارد؟             165

تولیدمثل جنسی: مزیت یا هزینه؟           166

آچار جغجغه‌ای، بلیت‌های بخت‌آزمایی، و پُشته‌های پیچیده 168

تأثیر عوامل محیطی‌ غیرزیستی و زیستی    170

ملکه‌ی سرخ             171

تولیدمثل جنسی، تطور زیستی، و رفتار    176

انتخاب‌گری ماده و موفقیت تولیدمثلی نر               180

نرهای رقابتی و رفتار ماده         186

چکیده     189

پرسش‌ها 193

خواندنی‌های بیشتر  194

ارجاعات (1)           196

 

فهرست جلد دوم

 

یادداشت مترجم بر جلد دوم    4

فصل چهارم: تکامل معیارهای شریک‌گزینی انسان   7

سنجش مدعیات روان‌شناسان تکاملی     8

خاستگاه معیارهای شریک‌گزینی انسان:   9

رفتار اجتماعی گونه‌های خویشاوند با ما  9

شامپانزه‌ها              11

بونوبوها (شامپانزه‌های پیگمی) 14

گوریل‌ها  18

بابون‌ها   20

بازسازی تکامل رفتاری انسان   24

آیا انسان‌ها متفاوت هستند؟   24

نیاکان گوشت‌خوار   25

فرضیه‌ی تأمین آذوقه              26

چرا فقط مردان؟     31

فحلیِ پنهان              33

علم یا حدس و گمان؟              37

دوریختی جنسی و نظام‌های شریک‌گزینی 40

استراتژی‌های شریک‌گزینی در انسان        41

ترجیحات شریک‌گزینی دیرپا    44

ترجیح منابع مالی، پشتکار، و موقعیت اجتماعی      44

ترجیح ظاهر جذاب 46

ترجیح به وجود عشق و قابل‌اتکا‌بودنِ شریک          50

ترجیح بی‌تجربگیِ جنسی           52

ثبات هیجانی و کاراکتر خوشایند               56

ترجیحات شریک‌گزینی کم‌پا     57

ارتباط سایز اندام‌های تولیدمثلی با استراتژی شریک‌گزینی       58

فعالیت‌های پیشازوجی و برون‌زوجی        61

هزینه‌ها و فواید تجربیاتِ کم‌پا برای زنان و مردان     62

کمیت تجربیات       63

ارزیابی هزینه‌ها و مزایای تجربیات کم‌پا    66

آیا زنان دانشی خودآگاه از ارزش آینده‌زایی‌شان دارند؟              70

استراتژی شریک‌گزینی انسان: چندهمسر یا تک‌همسر             72

تنوع فرهنگی و انعطاف‌پذیری تکوینی       73

چکیده     77

پرسش‌ها 80

خواندنی‌های بیشتر  81

فصل پنجم: تکوینِ شناختی و مسئله‌ی ذاتی‌بودن    83

سرشت و پرورش، و روان‌شناسی تکاملی   84

شباهت‌های ذاتی و تفاوت‌های ذاتی         84

عبارت «ذاتی» واقعاً به چه معناست؟    86

شواهدی در باب وجود ماژول‌های ذاتی   88

ظهور زودهنگامِ مهارت‌های خاص          89

نظریه‌ی تکوینی پیاژه 90

تپه‌ماهور اپی‌ژنتیک  91

شناختِ دنیای بیرون               93

مانایی اشیاء              94

پژوهش در بابِ ماناییِ اشیاء به مددِ عادی‌سازی      98

آیا این گواهی از دانشِ ذاتی محسوب می‌شود؟         105

تشخیص هم‌گونه‌ای‌ها: یک دورنمای مقایسه‌ای    105

ترجیحاتِ کلی نوزاد برای چهره‌ها             109

تشخیص افراد خاص               113

توانایی ذهن‌خوانی: تکوین یک نظریه‌ی ذهن           116

توانایی ذهن‌خوانی و آزمون باور کاذب      118

توانایی ذهن‌خواهی چطور تکوین می‌یابد؟ 120

نقش تجربه در تکوین مهارت ذهن‌خوانی 123

آیا توانایی ذهن‌‌خوانی یک ماژول محسوب می‌شود؟ 124

بررسی مسئله‌ی اوتیسم           124

اوتیسم، تفاوت‌های بین دو جنس و تکوین شناختی 127

زنان و فرایند درون‌سازی          130

مردان و فرایند سیستم‌سازی    132

سندروم ویلیامز: یک مغز بطور مفرط زنانه‌شده؟   135

علت ابتلا به سندروم ویلیامز  137

سندروم ویلیامز: یک مبحث ماژولار       139

یافته‌های مخالف با نگاه ماژولار به سندروم ویلیامز               140

رقبای دیدگاه ماژولار               142

ساخت‌گرایی عصبی و یادگیری‌های جهت‌دار           142

نظریه‌ی تکاملی، ماژول‌وارگی، و ساخت‌‌گرایی عصبی 143

آیا ماژول‌وارگی باطل است؟ و اگر چنین باشد آیا فرقی می‌کند؟ 145

چکیده     147

پرسش‌ها 149

خواندنی‌های بیشتر  150

فصل ششم: تکوین اجتماعی   152

اساساً علتِ تکوین چیست؟    153

نظریه‌ی تاریخ زندگی و فرایند تکوین        154

نظریه‌ی تاریخ زندگی 155

انتخاب‌های والدینی: کیفیت فرزندان در مقابل کمیت فرزندان                158

بیشینه‌سازی زیست‌مایه ازنقطه‌نظر زادگان              162

نظریه‌ی دلبستگی     166

بکاربستن نظریه‌ی تاریخ زندگی در مورد دلبستگی      170

نظریه‌ی «تاریخ زندگی» جِی بِلسکی در مورد دلبستگی                171

دلبستگی ایمن          171

دلبستگی ناایمن اجتنابی            172

دلبستگی ناایمن مقاوم              174

نظریه‌ی تاریخ زندگی جیمز چیشولم در باب دلبستگی              177

ارزیابی تبیین‌های نظریه‌ی تاریخ زندگی در مورد دلبستگی           178

تأثیر الگوی فرزندپروری والدین بر کودکان               185

ژنتیک رفتاری: جداکردن سرشت از پرورش              186

نظریه‌ی اجتماعیشدن گروهی و تأثیر عوامل محیطی                193

فرایند اجتماعی‌شدن تحت‌تاثیر گروه و روان‌شناسی تکاملی       196

ارزیابی نظریه‌ی اجتماعیشدن تحت‌تاثیر گروه          198

تفاوت‌های کودکان در میزان تأثیرپذیری از الگوی پرورشی        201

تکوین اخلاقی           206

کارکرد تکاملی اخلاقیات چیست؟            206

خاستگاه اخلاقیات  211

چرا اخلاقیات متغیر هستند؟   212

اخلاقیات جهان‌شمول؟          224

چکیده     229

پرسش‌ها 232

خواندنی‌های بیشتر  233

ادامه‌ی ارجاعات     235

 

 

 

فهرست جلد سوم

یادداشت مترجم بر جلد سوم   4

فصل هفتم              9

روان‌شناسی تکاملی رفتار اجتماعی، روابط خویشاوندی، و تعارضات       9

روان‌شناسی اجتماعی و نظریه‌ی تکاملی    10

چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است:    12

نظریه‌ی زیست‌مایه‌ی فراگیر و نوع‌دوستی خویشاوندی            12

n جعبه‌ی 7.1 نوع‌دوستی خویشاوندی و فداکاری    20

فرزندخواندگی و گسستگی‌ها     22

فرزندخواندگی در جوامع غربی کنونی .     25

n جعبه‌ی 7.2- حیوانات چطور خویشاوندان‌شان را تشخیص می‌دهند؟ 27

سرمایه‌گذاری والدینی و زندگی خانوادگی    31

والدین تا چه اندازه سرمایه‌گذاری خواهند کرد؟      31

n جعبه‌ی 7.3- سرمایه‌گذاری والدینی در عنکبوت‌ها ـ نمونه‌ای افراطی از فداکاری   33

خانواده ـ نتیجه‌ی سرمایه‌گذاری والدینی؟ 36

n جعبه‌ی 7.4- اثر سیندرلا: روی تاریک سرمایه‌گذاری والدینی؟            37

والدین، به قالب‌ریزی رفتار اجتماعی و اخلاقی فرزندان کمک می‌کنند        39

تعارض والد ـ فرزند   40

تعارضات در دوره‌هایی غیر از بازه‌ی شیردهی            44

n جعبه‌ی 7.5- تعارض در رحم               45

تعارضات در زمان بلوغ: چه کسی باید تولیدمثل کند؟             48

آیا علت وجودی خانواده، بیشینه‌سازی زیست‌مایه‌ی فراگیر است؟        51

چکیده     52

پرسش‌ها 54

خواندی‌های بیشتر  55

فصل هشتم            57

روان‌شناسی تکاملی رفتار اجتماعی: مسئله‌ی دوسویگی و رفتار گروهی       57

چرا ما مراعات یکدیگر را می‌کنیم؟            58

نوع‌دوستی متقابل    61

نوع‌دوستی متقابل یا دوسویگی مستقیم    62

مسئله‌ی دوسویگی و تکامل انسان            64

نوع‌دوستی در جوامعِ عصر حجر             64

قوم کونگ‌سان: مردمان بی‌خطر و بی‌آزار 66

nجعبه‌ی 8.1- اهدای خون: به چالش‌گرفتنِ رفتار دوسویه در انسان‌     69

قوم آچای: مردمان اشتراکی      71

اقوام یانومامو: مردمان سَرسخت            74

پیش‌زمینه‌های تکاملی برای رفتار دوسویه؟              78

دوراهیِ زندانی و مسئله‌ی دوسویگی          79

n جعبه‌ی 8.2- دوراهیِ زندانی در غیاب یک مغز    85

جلوه‌های رفتار دوسویه در جنگ‌ها        87

خشونت و بیگانه‌هراسی          88

حسن‌نیت به خودی‌ها و خصومت به غیرخودی‌‌ها 89

n جعبه‌ی 8.3 - مفت‌سواری و تکامل همکاری       92

شکل‌گیری طبیعی گروه: آزمایش غار رابرز 95

شکل‌گیری گروه بر مبنای اطلاعات حداقلی             97

جمع‌بندی 101

چکیده     103

خواندنی‌های بیشتر  106

فصل نهم 108

تکامل، تفکر و شناخت            108

ذهن چیست؟ مغز چیست؟ و آنها برای چه وجود دارند؟      109

شناخت و تکامل اندیشه         111

بینایی       116

n  جعبه‌ی 9.1 - دیوید مار و سطوح تبیین              121

تکامل و حافظه        123

کارکرد حافظه چیست؟           125

n  جعبه‌ی 9.2 - مسئله‌ی اراده‌ی آزاد     128

انواع متفاوت حافظه، انواع متفاوتی از تصمیمات را پشتیبانی می‌کند       131

حافظه، کلیشه‌ها و مقوله‌سازی               134

وقتی حافظه‌ی ما لغزش‌پذیر می‌شود: یک دیدگاه سازشی         136

رویکرد «حافظه‌ی سازش‌محور»            145

آیا حافظه سازشیافته است، آیا حافظه تکاملیافته است؟       147

استدلال‌ورزی و تصمیم‌گیری در یک دنیای غیرقابل پیش‌بینی  148

مغالطه‌های مربوط به بازنمایی 148

تبیین‌های تکاملی در مورد استدلال‌ورزی تحت شرایط پُرابهام  156

دفعات تکرار در برابر احتمالات تک‌موردی             157

ارزیابی نظریه‌های تکاملی درمورد استدلال‌ورزی تحت شرایط ابهام          165

استدلال شرطی و منطقی          166

آزمایش انتخاب واسون           167

الگوریتم‌های داروینی تخصصی 170

n  جعبه‌ی 9.3- حوزه‌ی یک ماژول چیست؟         171

انتخاب بهینه‌ی داده‌ها            173

فهم تفاوت‌های موجود بین آزمون‌های باید و نبایدی              177

بازگشت به بحث تشخیص متقلب          177

جمع‌بندی استدلال منطقی       180

نظریه‌ی خوراک‌جویی و تصمیم‌گیری سازش‌بنیان    180

تکامل و شناخت      184

چکیده     185

پرسش‌ها 186

خواندنی‌های بیشتر  187

فصل دهم               189

تکامل زبان               189

آیا زبان مختص و منحصر به انسان است؟              190

n  جعبهی 10.1- زبان چیست؟              193

زبان انسان و قدرت ترکیبی گرامر             195

پینکر و بلوم- یک نظریه‌ی تکاملی در مورد فراگیری زبان           197

یادگیری صداهای زبان             198

یادگیری واژها          201

محدودیتهای موجود برای یادگیری واژه   202

زبان‌آموزی از طریق حساس‌بودن کودک نسبت به نقطه‌ی مورد اشاره    204

فراگیری گرامر: چامسکی، ذاتیبودن و گرامر جهان‌شمول           204

دستورزبان جهان‌شمول           209

چامسکی و تکامل     212

ارزیابی نظریه‌ی چامسکی          215

دیدگاه‌های غیرماژولار در باب فراگیری زبان             216

جستجو برای ژن‌های زبان       218

n  جعبه‌ی 10.2- آیا دیگر حیوانات نیز می‌توانند زبان بیاموزند؟             223

«اختلال زبانی اختصاصی»: نقصی در تک‌واج‌شناسی تصریفی  227

آیا «اختلال زبانی اختصاصی» واقعاً یک اختلال منحصر به زبان است؟  231

زبان چه زمانی تکامل یافت؟    236

n  جعبه‌ی  10.3 - تکوین زبان و رویکرد تاریخ زندگی             238

تکامل زبان‌ها           243

چرا زبان تکامل پیدا کرد؟         247

غیبتکردن و تکامل زبان            248

ارزیابی فرضیه‌ی جوریدن اجتماعی           252

فرضیه‌ی قرارداد اجتماعی        252

ارزیابی فرضیه‌ی قرارداد اجتماعی             254

ذهن جفت‌گزین و تکامل زبان  255

ارزیابی نظریه‌ی میلر 256

ارزیابی: زبان و تعامل اجتماعی 257

چکیده     260

پرسش‌ها 262

خواندنی‌های بیشتر  263

ادامه‌ی ارجاعات (M-P)         264

 

This is a Persian translation of 

Vol.3 of Evolutionary Psychology

Third Edition

Lance Workman and Will Reader

Cambridge University Press, 2014